W dniach 2-14  maja br. odbyłem podróż po Kanadzie (Montreal, Québec, Ottawa), której celem była nie tylko promocja  mojej książki "Skarby wawelskie w Kanadzie w latach 1940-1960", ale także bardzo wyraźne przypomnienie ludzi niezwykłych, którzy w wojennych i powojennych czasach poświęcili bezinteresownie swój czas, włożyli wiele pracy i wysiłku by polskie zbiory zachować w należytej kondycji i gdy przyjdzie odpowiedni czas, mogły bezpiecznie powrócić do Polski, do miejsca, w którym przypominałby oglądającym siłę i wielkość wielopokoleniowej narodowej spuścizny. Do ludzi tych należeli poseł i minister pełnomocny RP Wacław Babiński, Adam Żurowski, były sekretarz Poselstwa RP w Ottawie oraz kustosze i konserwatorzy polskich zbiorów Józef Krzywda Polkowski oraz malarz i znawca dzieł sztuki Stefan Kątski.

W trakcie mojego pobytu w Kanadzie miałem zaszczyt odwiedzić Bibliotekę Polską, którą od lat kieruje Pan Stefan Władysiuk, będącą szczególnie ważnym obiektem dla Polaków mieszkających w Montrealu, ale nie tylko. To też miejsce spotkań i odwiedzin wielu polskich znakomitości i osobowości ze świata polityki, kultury i sztuki.

Z dumą i radością wziąłem udział w uroczystościach poświęconych polskiej historii, jak np. udział w uroczystej mszy świętej i akademii rocznicowej z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, które odbyły się w montrealskim kościele Matki Boskiej Częstochowskiej przy Gascon Ave, czy w uroczystym wieczorze w Konsulacie Generalnym RP w Montrealu, kończącym obchody święta Konstytucji, jak również w Balu Polonii w Montrealu, w Domu Polskim "Towarzystwa Białego Orła", zorganizowanym przez Kongres Polonii Kanadyjskiej - Okręg Quebec z okazji majowego święta.

Jednak najważniejszymi, niezapomnianymi chwilami mojego pobytu w Kanadzie były prelekcje w Montrealu i Ottawie, na których mogłem przybliżyć zebranej na tych spotkaniach publiczności, zagadnienia i problematykę związaną z dwudziestoletnim przechowywaniem polskich zbiorów w Kanadzie w latach 1940-1960. Szczególnie okresu powojennego (lat 1945-1960), tj. okresu, który do tej pory był najmniej znanym dla większości Polaków, i tych mieszkających w Kanadzie, jak i tych mieszkających w Polsce. W publikacji, okres ten przedstawiłem w oparciu o niepublikowane dotąd dokumenty zgromadzone w archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie.

Szczególnie interesującym było nieplanowane, ale niezwykle spontaniczne spotkanie z młodzieżą w szkole polskiej w Ottawie, gdzie padło wiele ciekawych pytań dotyczących najcenniejszych zbiorów polskiego dziedzictwa narodowego.

Również niezwykłym dla mnie przeżyciem były prywatne spotkania z osobami, które w jakimś stopniu dotknęły zagadnienia związanego z przechowywaniem polskich skarbów w Kanadzie, mam tu na myśli ottawskie spotkanie z Panią Haliną Fudakowską (l. 107), uczestniczką spotkań z kustoszami i konserwatorami na odprawach w Montrealu - u byłego posła i ministra Wacława Babińskiego (opiekuna skarbów wawelskich), czy spotkanie z rodziną Wacława Babińskiego, jego synową Panią Haliną Babińską i Kazimierzem Babińskim, wnukiem ministra.

W trakcie wielu spotkań, poruszony byłem, niezwykle miłymi słowami i podziękowaniami czytelników, kierowanymi do mnie jako autora publikacji, w trakcie podpisywania książek.

Z podróży po Kanadzie przywiozłem, nie tylko najlepsze wspomnienia polskiej gościnności na kanadyjskiej ziemi, ale także materiały do planowanego na przyszły rok drugiego, powiększonego wydania biografii Stefana Kątskiego - artysty malarza, znanego z niezwykle pięknych dekoracji w Kościele Matki Boskiej Częstochowskiej w Montrealu, za co dziękuję o. Adamowi Zawackiemu, z którym współpracuję od wielu już lat, w gromadzeniu dokumentów dotyczących działalności artystycznej Stefana Kątskiego w Kanadzie. 

Kończąc, raz jeszcze pragnę serdecznie podziękować za mój pobyt w Kanadzie i jego organizację. Szczególnie, podziękować pragnę Panu Stefanowi Władysiukowi, bibliotekarzowi z Biblioteki Polskiej w Montrealu, głównemu organizatorowi mojego przyjazdu i spotkań. W dalszej kolejności pragnę podziękować Panom Edwardowi Poznańskiemu ze Stowarzyszenia Kombatantów Polskich oraz dr. Aleksandrowi Maciejowi Jabłońskiemu, prezesowi Instytutu Naukowego im. Oskara Haleckiego w Ottawie za organizację mojego pobytu i wykładu o skarbach wawelskich. Związkowi Weteranów Polskich im. Marszałka J. Piłsudskiego, w szczególności jego prezesowi Panu Andrzejowi Okoniewskiemu za gościnne zaproszenie na Bal Polonii oraz obiad żołnierski w Dniu Święta ich Patrona.

Gorąco pragnę podziękować Państwu Krystynie i Januszowi Frydeckim za poświęcony mi czas w trakcie pobytu w Quebecu.
 

Robert Antoń

Dr Robert Antoń - lekarz weterynarii, pasjonat historii i genealogii. Od wielu lat zajmuje się również psychologią i socjologią społeczną, a także geopolityką.
 
 

...

Więcej informacji o książce można znaleźć tutaj.