W osobie malarza, konserwatora sztuki i twórcy kurdybanów - Stefana Kątskiego, mamy do czynienia z jednym z ważniejszych artystów fali emigracji po II wojnie światowej, który nie mogąc powrócić do ojczyzny, przybył do Kanady z Wielkiej Brytanii w 1948 roku. Od początku swego pobytu zajmował się opieką konserwatorską nad Skarbami Wawelskimi przechowywanymi od 1940 roku w prowincji Quebec. W 1950 roku powierzono artyście dekorację kościoła polskiej parafii Matki Boskiej Częstochowskiej. Cztery lata zajęło mu pokrycie ścian świątyni polichromią i przygotowanie kurdybanów zdobiących ambonę, ołtarze, ławy. Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej, dzięki dekoracjom Kątskiego, uchodzi na jedną z najpiękniejszych polskich parafii na kontynencie amerykańskim. Artysta aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym i dużo malował. Brał udział w wystawach malarskich w Montrealu, Toronto i Ottawie, wyjeżdżał na plenery do Hiszpanii. Prace dowodzą wysokiego poziomu, co widzimy w kształtowaniu kompozycji obrazów, dobieraniu barw, prowadzeniu pędzla i lekkości w odtwarzaniu martwych natur. Kątski był uczniem postimpresjonistów - Józefa Pankiewicza, Pierre’a Bonnarda. Doświadczenie francuskiego postimpresjonizmu artysta znakomicie połączył z talentem i pasją twórczą. Malował i rozwijał się do końca życia. Był mistrzem martwych natur (still life) i właśnie angielskie " ciągle żywe" pasuje do obrazów Kątskiego, bo jego kompozycje żyją, zachwycają kompozycją i fakturą, nagromadzone na obrusach owoce budzą apetyt, zaciekawiają malarską deformacją. Kontemplując obrazy Stefana Kątskiego podziwiam ich precyzję, skończoną formę, harmonię wszystkich elementów, widzę rękę malarza dojrzałego i spełnionego. Kątski, jak niewielu malarzy emigrantów, rozwijał się nieustannie jako artysta - siła i radość tworzenia obecne są w jego pracach.

"Wuj Stefan przychodził do naszego domu na Cedar Avenue od moich najwcześniejszych lat. Kiedy odbywały się tam spotkania polonijne Skarbu Narodowego i Daniny Polskiej, w której mój ojciec grał ważną rolę. Chociaż zawsze był zapraszany, Stefan unikał większych spotkań towarzyskich. Wolał przychodzić, gdy było tylko parę osób bliskich mu i znanych. Jeśli nie korzystał z zaproszeń, w ramach przeprosin, parę dni później, stawiał się przed drzwiami ze świeżo namalowanym obrazem w prezencie" - tak wspomina Stefana Kątskiego jego ukochana "siostrzenica" Flora Liebich.

Więcej o twórczości artystycznej Stefana Kątskiego, o jego obrazach, sztuce kurdybanu i ciekawej osobowości dowiedzą się Państwo na spotkaniach w Bibliotece Polskiej im. Wandy Stachiewicz i w Konsulacie Generalnym (22 lutego i 25 lutego). 

(Szczegóły dotyczące spotkań w dziale Wydarzenia Polonijne)
 

Katarzyna Szrodt 

Katarzyna Szrodt -  doktor nauk humanistycznych, badacz emigracji artystycznej do Kanady, animatorka życia kulturalnego, kurator wystaw, felietonistka w prasie polonijnej. (Montreal - Warszawa)