W ostatnim tygodniu września odbył się w Nowym Jorku szczyt klimatyczny. Zorganizowano go w przeddzień debaty generalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Na szczyt przyjechali szefowie rządów z 60 krajów. Każdy miał po trzy minuty na wystąpienie, w którym przywódcy państw przedstawiali plany dalszej radykalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Szczyt klimatyczny ONZ odbywał się w Sali Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 

Kryzys klimatyczny trwa. Decydenci tego świata biorą udział w kolejnych spotkaniach, ale nic z tych spotkań nie wynika. Emisja gazów cieplarnianych w skali globalnej nadal jest wysoka, a nawet rekordowa i nie ulega diametralnej zmianie. 

Sekretarz Generalny ONZ wezwał obecnych na szczycie do podjęcia natychmiastowych działań w celu zatrzymania zmian klimatu. - Jeśli nie zaczniemy działać, może stać się najgorsze - mówił. 

- Natura jest na nas zła. I będzie się na nas mścić z furią. Za nami najcieplejsze lato i druga najcieplejsza zima w historii. Ziemia krzyczy: stop! Jeśli nie zaczniemy działać, może stać się najgorsze. Oceany już kwaśnieją, koralowce wymierają, lodowce topnieją, a lasy płoną. Huragany są coraz silniejsze i niszczą świat. Wyspy na Pacyfiku zaczęły tonąć. To, co wydarzyło się na Bahamach wraz z huraganem Dorian, to była prawdziwa apokalipsa - mówił Antonio Guterres. 

 - Wciąż mam nadzieję, że zatrzymamy te zmiany, bo widzę ludzi, którzy chcą podjąć działania. To nie szczyt klimatyczny, a szczyt walki ze zmianami. 

Piękne przemówienia nie dadzą nic, jeśli nie pójdą za nimi działania. Jeśli biznes nie zacznie działać i nie zacznie stosować ekologicznych rozwiązań - ocenił.

- Młodzi ludzi, którzy są tu z nami, mają gotowe rozwiązania. I mają rację - moje pokolenie przegrało walkę. Kryzys klimatyczny wywołaliśmy my i to my musimy teraz z nim walczyć. Mamy technologię i wiemy co robić, żeby podjąć walkę. Mamy naukowców, którzy potrafią znaleźć rozwiązania - stwierdził Sekretarz Generalny ONZ. - Nauka mówi nam, że nie jest jeszcze za późno. Jeśli zatrzymamy wzrost temperatury, walka nie musi być przegrana - dodał.

- To wszystko będzie kosztować, ale nie robienie niczego będzie kosztować o wiele więcej. Jeśli zaprzestaniemy wydobywania paliw kopalnych, będziemy w stanie zatrzymać zamiany. To zgodne ze zdrowym rozsądkiem - uważa Guterres. 

- Nauka mówi nam, że do końca wieku temperatura wzrośnie o trzy stopnie Celsjusza. Nie będę tego świadkiem, ale moja wnuczka już może być. Czas ucieka, ale nie jest jeszcze za późno. Wzywam wszystkich przywódców, politycznych i religijnych, a także młodych ludzi do podjęcia działania, które pozwoli zatrzymać zmiany - zakończył swoje przemówienie Sekretarz Generalny ONZ.

Podczas szczytu klimatycznego głos zabrała młoda 16-letnia aktywistka Greta Thunberg i to jej wystąpienie było komentowane przez media na całym świecie. Przekaz młodej Szwedki był potężny. Do tej pory nikt tak bezpośrednio i tak wprost nie mówił do polityków. Oto 4 - minutowe wystąpienie, które obiegło świat. 

"To wszystko jest złe. Nie powinno mnie tu być. Powinnam być w szkole po drugiej stronie oceanu. Mimo to wy wszyscy przychodzicie do nas, młodych ludzi, po nadzieję?! Jak śmiecie?! Ukradliście moje marzenia, moją przyszłość i moje dzieciństwo swoimi pustymi słowami, a mimo to jestem jedną z tych, co miały szczęście. Ludzie cierpią. Ludzie umierają. Zawalają się całe ekosystemy. Jesteśmy na początku masowego wymierania, a jedyne, o czym potraficie mówić, to pieniądze i bajki o niekończącym się wzroście gospodarczym. Jak śmiecie?!

Od ponad 30 lat nauka jest jednoznaczna. Jak śmiecie wciąż się od niej odwracać?! Przychodzić tu i mówić, że robicie wystarczająco, gdy niezbędnej polityki i rozwiązań wciąż nie widać w zasięgu wzroku?!

Mówicie, że nas słyszycie i rozumiecie pilność sprawy. Ale bez względu na to, jak smutna i wściekła jestem, nie chcę w to wierzyć. Bo jeśli naprawdę rozumiecie powagę sytuacji i wciąż nie podejmujecie działań, to jesteście źli.

Zredukowanie emisji o 50 proc. w ciągu 10 lat daje nam tylko 50% szans, by zatrzymać wzrost temperatury na świecie poniżej 1,5 stopnia Celsjusza i związane z tym ryzyko nieodwracalnej reakcji łańcuchowej, będącej poza ludzką kontrolą. 50% być może jest do zaakceptowania dla was. Ale te liczby nie uwzględniają punktów krytycznych, większości sprzężeń zwrotnych, dodatkowego ogrzewania ukrytego w zanieczyszczonym powietrzu czy też aspektu sprawiedliwości społecznej. Oparte są za to na założeniach, że moja generacja będzie wysysać z powietrza setki miliardów ton waszego CO2 za pomocą technologii, która ledwie istnieje. Więc 50 % ryzyka jest dla nas po prostu nie do zaakceptowania. Dla nas, którzy będą musieli żyć z konsekwencjami.

By mieć 67 proc. szans na utrzymanie wzrostu światowej temperatury poniżej 1,5 stopnia - to największe szanse dane przez IPCC (Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu) - świat na początku stycznia 2018 r. miał do wyemitowania 420 gigaton dwutlenku węgla. Dziś ta liczba ta zmalała już do mniej niż 350 gigaton. Jak śmiecie udawać, że da się to rozwiązać za pomocą dotychczasowych działań i jakimiś technicznymi rozwiązaniami?! Przy dzisiejszym poziomie emisji pozostały "budżet emisji CO2" zniknie kompletnie za mniej niż 8,5 roku.

Dzisiaj nie będzie tu przedstawionych żadnych rozwiązań czy planów zgodnych z tymi liczbami, ponieważ te liczby są zbyt niewygodne. A wy wciąż nie jesteście wystarczająco dojrzali, by powiedzieć, jaka jest prawda. Zawodzicie nas. Ale młodzi ludzie zaczęli zdawać sobie sprawę z waszej zdrady. Oczy całej przyszłej generacji są zwrócone na was. Jeśli wybierzecie, by nas zawieść, nigdy wam tego nie wybaczymy.

Nie pozwolimy wam się z tego wywinąć. Właśnie tutaj, właśnie teraz nakreślamy linię. Świat się budzi. I zmiana nadchodzi - czy wam się to podoba, czy nie."
 

Bożena Szara

Bożena Szara - dziennikarka radiowa i prasowa, producentka programów radiowych. Jej artykuły publikowała prasa w Polsce, Grecji, USA i Kanadzie. Pracowała w Co-op Radio w Vancouver. Przez 15 lat była producentką autorskiego programu radiowego Jedynka w stacji CFMB 1280 AM. Współpracuje z dziennikiem GAZETA w Toronto. Prowadzi polskojęzyczny program Radio Polonia w Montrealu: www.radiopolonia.org. Ma dwa koty: Felę i Felka.